در قدیم برای روشن کردن آتش، یک چوب نوک تیز یا مته مخصوصی که برای همین کار درست شده را روی یک صفحه پهن میچرخانند و پهلوی آن ماده خشکی مانند مو یا کهنه یا ریشه و چوبهای پوسیده قرار میدادند و آن را آنقدر میچرخانند تا گرمی حاصله باعث آتش زدن ماده مزبور میشد. در بعضی قبایل نیمه متمدن کنونی نیز با سنگ آتشزنه و آهن آتش روشن میکنند.
در گذشته همچنین از پاره چوبهای باریک یا چوب شاهدانه، کبریت ساخته میشد که یک یا دو سر آن را در گوگرد مذابی فروکردهبودند که در برخورد با جسمی افروخته آتش میگرفتهاست. تقریباً در سه قرن پیش دانشمندان راههای مخصوصی برای بدست آوردن آتش پیدا کردند از آنجمله یکی از آنها مقداری سولفور را در مخلوطی از کلرات دو پتاسیم و قند افکند از این عمل شعلهای افروخته شد. پس از آن یکی دیگر از دانشمندان مقداری سولفور را بر نوک چوبی مالید و آنرا کمی در اسید سولفوریک نگاه داشت بعداً مقداری کلرات دو پتاسیم و قند تهیه کرده چوب مزبور را در آن فرو برد در این وقت واکنشهای شیمیایی باعث افروخته شدن سولفور گشت و چوب نیز آتش گرفت.
این روش خیلی گران تمام میشد و تنها پولداران میتوانستند از آن استفاده کنند و افزون بر این متضمن خطراتی هم بود چون آتش را به اطراف پرتاب میکرد و اغلب ممکن بود لباس اشخاص را بسوزاند.
نخستین کبریت شیمیایی در سال ۱۸۲۷ میلادی توسط «جان واکر» اختراع شد.والکر در آزمایشگاهش در حال هم زدن ظرفی از مواد شیمیایی بود که از قطعه چوبی برای هم زدن مخلوطی از آنتیموان سولفیت، پتاسیم کلرات، صمغ و نشاسته استفاده کرد. بعد از این که چوب را از ظرف مواد شیمیایی بیرون کشید برای پاک کردن مواد چسبیده به چوب، آن را روی میز کشید و با شگفتی تمام متوجه احتراق آن شد. به این ترتیب والکر برای نخستین بار کبریت اصطکاکی را کشف کرد. این کبریتها چوبهای باریکی بودند که سرهای آنها نخست گوگردی شده و سپس در کلرات پتاسیم و رصن و گوگرد اکسیژنه آغشته میشد و در آخر در محلول اسید سولفوریک فرو برده میشد. در سال ۱۸۳۰ میلادی شارل سوریای فرانسوی کبریت فسفری را اختراع کرد که با فسفر سفید ساخته میشد. او تصادفی یکی از کبریتها را به دیوارهای که از فسفر سفید پوشیده شده بود مالش داد و ملاحظه کرد که کبریت بلافاصله مشتعل گردید.
بعدها این کبریت به کبریتی تبدیل شد که بر اثر مالش با کاغذ شیشهای آتش میگرفت. امروزه تقریباً میلیونها ک
بریتی که در دنیا استعمال میشود همه بطریق مالش آتش روشن میکنند. خمیر این کبریتها از کلرات پتاسیم، سولفور آنتیمون و آب صمغ بود. به دلیل خطر استفاده از فسفر سفید کارل رانس و لوندسترم فسفر بیشکل، را که مخلوطی از فسفر سفید و قرمز بود را به کار بردند.
با این حال آلمانیها افتخار این اختراع را برای کامرر میدانند و اتریشیها و مجارها نیز آن را به اتین رومر و پرشل نسبت میدهند. نخستین کارخانهٔ کبریتسازی جهان توسط کامرر آلمانی در سال ۱۸۳۲ میلادی ساخته شد.
ایرانیان در گذشته چوب خشکی را که به آب گوگرد آغشته شده و سپس خشک میشد را کبریت میگفتند این کبریتها با کمترین گرمایی افروخته میشد.نخستین کارخانه کبریت در ایران کبریت توکلی است.
قوطی کبریت
قوطی کبریت یا جعبهٔ کبریت، جعبه مانندی از مقوا (در گذشته از چوب نازک) است که به دو طرف سطح خارجی آن کاغذی نازک میچسبانند. طول این جعبه در حدود ۵ سانتیمتر و عرضش در حدود ۳ سانتیمتر میباشد و ارتفاعش در حدود یک سانتیمتر و نیم است که میانگین ۴۰ عدد چوب کبریت را در آن میچینند. دو پهلوی این جعبه سنباده مانند و زبر است، تا پس از کشیدن کبریت بر آن سطح، کبریت آتش گیرد.
چوب کبریت
قطعه چوب باریک کوتاه که طولش بهطور میانگین در حدود چهار سانتیمتر است و معمولاً از چوب میباشد . در سال ۱۹۴۰میلادی کبریتهایی در دانمارک با طول حدود سی سانتیمتر ساخته شد.در سال ۱۸۳۳ در آلمان کبریتهایی با قطر پنج میلیمتر و طول بیست سانتیمتر ساخته میشد. در سال ۱۹۷۳ میلادی یک شرکت آمریکایی بنام انی تولز کبریتهایی با طول یک متر تولید کرد. یک سر آن به خمیر کبریت آغشتهاست.
منبع: ویکی پدیا